De Melklijn
Eén van die vele bewegingen door het landschap is de export van zuivel.
Van melk die wordt geproduceerd door Letse boeren, wordt kaas gemaakt in een plaatselijke melkfabriek met onverwachte buitenlandse hulp, de kaas wordt vervoerd naar Nederland, bewaard in een charmante Nederlandse kaasgroothandel om te rijpen, verkocht op de Utrechtse markt en uiteindelijk opgegeten door Nederlandse burgers. Burgers die niet aarzelen een goede ‘imitatie’ Parmezaanse kaas te kopen, een kaas die dan, tot hun grote verrassing, van Letse bodem blijkt te komen.
De deelnemers
De kaart volgt het transport van de uier van de koe tot aan de mond van de consument. Iedereen die een schakel vormt in deze zuivelketen droeg een dag lang een GPS-apparaat met zich mee en tekende zijn of haar spoor in het landschap. Sporen die altijd iets te maken hadden met de zuivel-verplaatsing. Dit zijn de spelers in het veld:
1.Janis Simsons
Eigenaar van een boerenbedrijf in Vidrizi, Letland en een meester in inventieve stalbouw. Hij begon zijn eigen bedrijf ruim tien jaar geleden, toen de fabriek in Riga, waar hij werkte als ingenieur, niet in staat bleek de verandering van het politieke systeem het hoofd te bieden. Gestart met enkele koeien is hij nu uitgegroeid tot één van de grotere boeren van de plaatselijke melkveehouders coöperatie ‘Pienene’.
2.Ilga Grinberga en Aina Rudzite
De wonderbaarlijke gezusters van het vrolijke boerenbedrijf. Zij krijgen het zelfs voor elkaar om hun vierentwintig koeien aan het lachen te maken. En het is inmiddels wetenschappelijk bewezen dat dit zowel de kwaliteit, als de hoeveelheid melk bevordert. Ilga en Aina namen het bedrijf over van hun ouders. Door hun vriendelijke benadering is het bedrijf net een beetje anders: De gemengde kudde van zwart-bont vee en 'Letse bruinen' wordt twee keer per dag welluidend samengeroepen door de stem van de bazin. De koeien lopen vrij rond met vervaarlijke hoorns, zonder dat dat ooit problemen geeft.
3.Martins en Zaiga Treimani
Eigenaren van een melkveehouderij in Pociems, Letland. Hun bedrijf heeft meer dan vijftig koeien die ‘s zomers in een waar koeienparadijs leven: Een keur van weilanden om te grazen, bosjes om te schuilen voor zon of regen, poelen om uit te drinken en goed gezelschap. Ook dit bedrijf is al meerdere generaties in de familie en het echtpaar weet dan ook precies wat een koe gelukkig maakt..
4.Andis Ozols
Een van de twee melkrijders van de fameuze 'Pienene' melk-coöperatie. Iedere morgen om vier uur begint Andis zijn ronde. Hij rijdt zo’n honderdveertig kilometer om bij zesendertig aangesloten boerderijen de verse melk op te halen. De melk die bedoeld is voor export binnen de EU wordt schertsend e-melk genoemd en gaat in de voorste container van de truck. De melk die bedoeld is voor de lokale markt gaat in de achterste container van de truck... of net andersom. De coöperatie, die werd opgericht in 1996, helpt de boeren niet alleen aan een goede melkprijs, maar ook aan informatie over alles wat een melkveehouder maar zou willen weten.
5.Rigamont/MonteRigo/Paisano Kaas
De vooralsnog meest bewogen deelnemer aan de Melklijn blijkt een pion in het web van de gecompliceerde, door menselijke passies bepaalde kaashandel te zijn. Reizend onder verschillende namen, verhandeld voor verschillende prijzen en aankomend op verschillende bestemmingen, wordt de kaas geregeerd door de grillen van verschillende spelers in het veld:
Angelo Frosio, de getalenteerde Italiaanse kaasmaker, introduceerde de kunde en techniek om Parmezaanse kaas te maken in de kaasfabriek van Limbazi. Het lokale koeienras 'Letse bruinen', waarvoor hij een speciale passie koestert, levert precies de juiste melk voor deze kaas.
Henk Vonk, de Nederlandse kaashandelaar met een innovatieve visie op de internationale kaashandel, bracht Frozio en de Limbazi-melkfabriek met elkaar
in contact. Hij moet nu de menselijke kant van kaashandel onder ogen zien.
Viesturs Krilovs, de directeur van de Limbazi melkfabriek jongleert net zo lang met alle problemen totdat er een oplossing is, en de Europese consument aan zijn kaastrekken komt.
6.Dirk en Piet Vonk
De gebroeders Dirk en Piet zijn neven van Henk Vonk. Door de familiebanden zijn zij in de gelegenheid de Rigamont te verkopen in Nederland. Dirk en Piet zijn eigenaar van een kaashandel met een charmante kaasopslag, waar de kaas kan rijpen tot hij perfect op smaak is.
7.Alexander Veldhuijzen
Deze marktkoopman staat met zijn kraam iedere zaterdag in Utrecht. Hij kent de smaak van al zijn vaste klanten, en laat ze altijd weer een stukje kaas proeven. Op deze manier lukt het hem iedereen tot een prettige kaasaankoop te verleiden. Recentelijk nam hij de markthandel over van zijn vader, die hem de
fijne kneepjes van de kaas-ethiek bijbracht.
8.Leeuw Beijdorff en Marloes Straus
Dit gastronomisch geïnteresseerd paar doet iedere week inkopen op de Utrechtse markt. Niet alleen bij het kiezen van hun boodschappen hebben zij een verfijnde smaak, maar ook voor het plannen van hun uitjes. Door op ingenieuze wijze de auto, de fiets en de lange afstandwandeling te combineren, ontstaat een fascinerend knoopwerk. Kroon op de dag is de omweg langs de plek, waar de beste zoute haring van heel Nederland wordt geserveerd.
9.Petra Branderhorst
Als liefhebster van Italiaans eten en Italiaanse kaas, is zij één van Alexanders vaste klanten. Blij als zij is met de ontdekking van de Rigamontkaas, zal zij op de website één van haar favoriete pasta recepten met
ons delen. Ook haalt zij jeugdherinneringen aan het Nederlandse platteland op, het springen in de hooiberg, het aaien van het paard en de geur van versgemaakte kaas.
GPS-technologie
Het Global Positioning System werd opgezet door de Amerikaanse defensie en maakt het mogelijk jezelf te lokaliseren op iedere plek van de wereld. Een apparaatje niet groter dan een mobiele telefoon doet het werk. Een driehoeks - tijdmeting op basis van de radiografische signalen van tenminste drie van de 24
satellieten die om de aarde cirkelen, bepaalt zijn positie en berekent de juiste locatie met een maximale precisie van vijf tot zeven meter.
Het GPS-apparaat dat het Milkproject gebruikt is in staat maximaal 10.000 punten op te slaan, die iedere vijf seconden worden gemeten. GPS-apparatuur zoals hier gebruikt kan alleen locatiegegevens ontvangen en bewaren. Pas achteraf is het mogelijk deze data te downloaden in een computer en te beslissen of en hoe je de gegevens wilt tonen aan de wereld.
MilkMachine2004
De gebruikte GPS-visualisatie software is speciaal ontworpen voor dit project. (Door kunstenaar Esther Polak i.s.m. software developer Markus The en researcher Ieva Auzina) Het doel van de visualisatie is om op heldere wijze te verbeelden hoe, waar, wanneer en met welke snelheid de deelnemers zich door het landschap hebben bewogen. In de beslotenheid van hun familiekring hebben wij hun deze sporen
laten zien en zijn nu verheugd ze te kunnen presenteren aan u. Tot slot willen wij u dan ook uitnodigen de website binnen te gaan en alle bijzondere mensen te ontmoeten die hebben mee getekend aan de MelkLijn op de Kaart.
|
